ในเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ตลาดทุนโลกเผชิญกับมรสุมจากข่าวร้ายๆ จากฝั่งอเมริกาและยุโรป ซึ่งอาจมีผลกระทบต่ออารมณ์ของนักลงทุนบางท่านในช่วงนี้มากเป็นพิเศษ ‘อารมณ์’ กับ ‘การลงทุน’ เป็นสิ่งควบคู่กัน ผู้ที่ควบคุมอารมณ์ได้ดีกว่าย่อมได้เปรียบ
วันนี้ ผมจะขอเขียนบทความเบาๆ เปรียบเทียบอารมณ์และความรู้สึกระหว่าง ‘การเทรดหุ้น’ กับ ‘การเล่นโป๊กเกอร์’
การแข่งขัน Poker Tournament จะประกอบด้วยผู้แข่งหลากหลายประเภท และหลากหลายสไตล์การเล่น ที่ต่างจ้องจะโกย chip บนโต๊ะ แต่ละคนจะต้องอ่านใจคู่แข่ง มีการหลอกล่อ และต้องคาดเดาสถานการณ์อยู่ตลอดเวลา ซึ่งก็ไม่ต่างอะไรจากตลาดหุ้น ที่สำคัญ ทักษะที่ใช้โดยผู้เล่นโป๊กเกอร์ระดับ ‘ท็อป’ ก็เป็นทักษะที่ใช้กันในตลาดหุ้น ปัจจัยทางด้านอารมณ์ที่มีผลต่อการเทรดหุ้น และการเล่นโป๊กเกอร์ ไม่ใช่แค่คล้ายกัน แต่แทบจะเหมือนกันเลย
อารมณ์หลัก 3 อย่างที่ trader นักลงทุน และผู้เล่นโป๊กเกอร์ ต้องเผชิญคือ ความโลภ ความกลัว และ ความหวัง
ความโลภเป็นหนึ่งในอารมณ์พื้นฐานที่มีกำลังขับเคลื่อนการตัดสินใจของมนุษย์มากที่สุด ความโลภอาจทำให้ผู้เล่น โป๊กเกอร์ ‘หน้ามืด’ แล้วไปจดจ่อกับกำไรที่จะได้รับ โดยไม่คำนวณถึงโอกาสที่จะแพ้ เช่นเดียวกับ นักลงทุน ที่เกิดความโลภจนมองไม่เห็นข้อด้อยของหุ้นตัวนั้น
วิธีที่จะเอาชนะความโลภได้ คือ แทนที่จะคิดถึงความสุขจากกำไรก้อนนั้น แต่ให้คิดถึงว่า อะไรจะทำให้คุณไม่ชนะ และนี่คือเหตุผลว่า ทำไมผู้แข่งโป๊กเกอร์ ชั้นยอดถึงยอม ‘หมอบ’ ทั้งที่มีไพ่ดี
ความกลัวเป็นอีกหนึ่งอารมณ์พื้นฐานของมนุษย์ และแต่ละคนก็มีระดับความกลัวที่แตกต่างกันไป ชึ่งจะถูกสะท้อนในความสามารถรับความเสี่ยงของแต่ละคนที่ไม่เท่ากัน ความกลัวนั้นอาจเกิดจากประสบการณ์ไม่ดีในอดีต หลังจากวิกฤตเศรษกิจ เราจะเห็นนักลงทุนหลายคนเลือกที่จะถือเงินสด แม้ว่าตลาดหุ้นจะถูก ความกลัวจึงอาจทำให้คุณพลาดโอกาสดีๆได้
เวลาเล่นโป๊กเกอร์ ถึงแม้คุณจะมีไพ่ดีในมือ แต่ถ้าคู่แข่งคุณ raise เงินเยอะ คุณก็อาจกลัวและหมอบไป ทำให้คุณเสียโอกาสทั้งที่คุณควรจะสู้ จึงไม่น่าแปลกใจที่นักลงทุนหน้าใหม่กล้าที่จะเสี่ยงมากกว่านักลงทุนที่ผ่านวิกฤตเศรษฐกิจมาหลายรอบ
ความหวัง ข้อผิดพลาดหลักอีกอย่างหนึ่งของนักลงทุน คือ การถือหุ้นที่ขาดทุนต่อไปเรื่อยๆ โดยไม่ cut loss เพราะความหวังว่าราคาหุ้นจะดีขึ้น เช่นเดียวกับการเล่นโป๊กเกอร์ ที่บางครั้งผู้เล่นมีไพ่ไม่ดีในมือ แต่ยังเลือกเล่นต่อ แทนที่จะหมอบ เพราะจะขอลุ้นไพ่ flop ด้วยความหวังลมๆแล้งๆ จึงอาจทำให้นักลงทุนต้องขาดทุนเพิ่มขึ้นได้
Jesse James เทรดเดอร์หุ้นชื่อดังในยุค 1920 เคยเขียนไว้ว่า Trader ที่ประสบความสำเร็จ จำเป็นที่จะต้องควบคุมอารมณ์หลัก 2 อย่างของมนุษย์ นั่นคือ ความหวัง กับ ความกลัว
ช่วงเวลาตลาดขาลง นักลงทุนส่วนใหญ่จะหวังทุกวันว่า วันรุ่งขึ้นตลาดหุ้นจะไม่ลงต่อ ‘ความหวัง’ จึงทำให้คุณไม่ cut loss และก็ลงเอยด้วยการขาดทุนจำนวนมาก ส่วนเวลาตลาดหุ้นขึ้น นักลงทุนกลับกลัวว่า วันรุ่งขึ้นกำไรของคุณที่ได้มาก่อนหน้านี้จะหดหายไป และทำให้ขายหุ้นออกเร็วเกินไป ดังนั้น ‘ความกลัว’ จึงจำกัดความสามารถในการทำกำไร
นักลงทุนชื่อดังหลายท่าน จึงทำบางอย่างที่ ‘สวนกระแส’ กับคนอื่นๆคือ ในเวลาที่คนอื่นคาดหวังอย่างมากต่อหุ้น เขากลับกลัว และในเวลาที่คนอื่นกลัว เขากลับมีความหวัง
ดังนั้น นักลงทุนที่มีสติควรจะระลึกอยู่เสมอว่า ผลการขาดทุนที่ผ่านมานั้น สามารถจะขาดทุนเพิ่มขึ้นได้อีก และผลกำไรที่เพิ่งได้มานั้นก็สามารถเพิ่มพูนได้มากขึ้นเช่นเดียวกัน
การควบคุมอารมณ์ และการมีวินัย จึงเป็นกุญแจสำคัญในการเทรดหุ้น และเล่นโป๊กเกอร์ ถ้าคุณสามารถทำได้ ก็จะช่วยลดโอกาสผิดพลาดที่เกิดจากการใช้อารมณ์มากกว่าเหตุผลครับ
การเทรดหุ้นกับการเล่นโป๊กเกอร์
โดย บลจ.บัวหลวง
