พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี หรือ ที่เรียกจนติดปาก ว.วชิรเมธี เป็นนามปากกาของพระนักคิด นักเขียน ซึ่งเป็นที่รู้จักมากที่สุดคนหนึ่งในสังคมไทย ด้วย “ธรรมะประยุกต์” ถ่ายทอดด้วยการใช้ภาษาและถ้อยคำที่เรียบง่ายเข้ากับยุคสมัย ให้แง่คิด ตั้งแต่เรื่องงาน ชีวิตส่วนตัว ไปจนถึงเศรษฐกิจ การเมือง นำธรรมะมาประยุกต์ใช้กับทุกสถานการณ์ ทุกสื่อที่จะเข้าถึงคนหมู่มากได้ จนกลายเป็นธรรมะอินเทรนด์ได้ตลอดเวลา
“เข้าใกล้ เข้าใจ เข้าถึง” เป็น 3 คำสั้นๆ ที่ ว.วชิรเมธี สรุปถึงที่มาของการใช้สื่อทุกรูปแบบ พ็อกเกตบุ๊ก ทีวี วิทยุ หนังสือพิมพ์ มาจนถึงสื่อยุคใหม่ เว็บไซต์ เฟซบุ๊ก และทวิตเตอร์ เป็นธรรมะนวัตกรรม เพื่อเข้าถึงคนรุ่นใหม่ อินเทรนด์ได้ตลอดเวลา
ธรรมะประยุกต์ในแบบฉบับของท่าน ว.วชิรเมธี เริ่มต้นที่พ็อกเกตบุ๊ก “ธรรมะติดปีก” ถ่ายทอดธรรมะ ด้วยภาษาร่วมสมัย เข้าใจง่าย โดยได้สำนักพิมพ์อมรินทร์นำมาจัดพิมพ์ ออกแบบกราฟิก หน้าปกให้ดูดี ทันสมัย ฉีกรูปแบบหนังสือธรรมะยุคเก่า จุดประกายชื่อเสียงของท่าน ว.วชิรเมธี ให้เป็นที่รู้จักในหมู่นักอ่าน
“อาตมาเรียกยุคแรกนี้ว่า โรแมนติก เนื่องจากเป็นจุดเริ่มต้นของการปรับทัศนคติให้กับคนทั่วไปว่าธรรมะไม่ใช่ของยาก หรือฟังดูหรูหราแต่ไม่รู้เรื่อง อาตมาสำรวจตลาดเองเลยและได้เห็นปัญหาเหล่านี้” จึงเป็นที่มาของ ธรรมะติดปีก ธรรมะหลับสบาย ธรรมะอินเทรนด์ พ็อกเกตบุ๊กธรรมะสไตล์ประยุกต์ที่ทยอยออกสู่ตลาด และต่อมากลายเป็นโมเดลต้นแบบของพ็อกเกตบุ๊กแนวธรรมะยุคใหม่ตามมาอีกมากมาย
จากกลุ่มนักอ่านเฉพาะกลุ่ม ก็เริ่มขยับเข้าสู่กลุ่มแมส ท่าน ว.วชิรเมธี เรียกยุคที่สองนี้ว่า เป็นยุคของการ “นำธรรมะมาประยุกต์ใช้กับคนในแวดวงต่างๆ ของสังคมไทย” และการจะเข้าถึงกลุ่มประชาชนในวงกว้างได้ “สื่อ” จึงเป็นกลไกสำคัญ งานในช่วงนี้จึงเป็นช่วงที่ท่าน ว.วชริเมธี บอกว่า “หนทางไหนที่สื่อสารถึงประชาชนได้ อาตมาไปหมด”
เริ่มจากสื่อสิ่งพิมพ์ ซึ่งเป็นจุดที่เชื่อมเข้ากลุ่มคนอ่านพ็อกเกตบุ๊กที่เป็นฐานเดิมได้ง่ายที่สุด โดยท่านมีคอลัมน์ธรรมะประยุกต์เข้ากับคนในสังคม ลงในนิตยสารหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่ ชีวจิต นิตยสาร Health & Cuisine นิตยสาร Secret ไปจนถึงเนชั่นสุดสัปดาห์ และมติชนสุดสัปดาห์ “อาตมาเรียกช่วงนี้ว่า ธรรมะที่ปักกลดลงในป่ากระดาษ”
จากสื่อสิ่งพิมพ์ขยายผลไปสู่รายการทีวี เริ่มจากรายการ “เมืองไทยวาไรตี้” ออกอากาศช่วงไพรม์ไทม์ทางช่อง 5 ถือเป็นก้าวแรกของการเข้าสู่สื่อแมส จากนั้นชื่อของท่าน ว.วชิรเมธี ยิ่งแพร่ขยายมากยิ่งขึ้น ด้วยงานเทศน์ งานสอน ปาฐกถา ทั้งในและต่างประเทศ ออกสื่อทั้งหนังสือพิมพ์ วิทยุ รายการทีวี ด้วยการเทศน์ที่ฟังง่าย ตอบคำถามตรงประเด็น เข้ากับยุคสมัยอย่างไม่แปลกแยก ท่านจึงเป็นแขกรับเชิญในรายการหลากหลายเชิงธรรมะ วาไรตี้ ทอล์กโชว์ แม้แต่รายการอย่าง วู้ดดี้เกิดมาคุย ประกบกับคนดังในทุกแวดวง ทั้งนักธุรกิจ ดารา นักร้อง นักการเมือง ไปจนถึงการเป็นพรีเซ็นเตอร์โฆษณา
ในขณะที่พ็อกเกตบุ๊กธรรมะติดปีก ถูกนำไปละครโทรทัศน์ช่อง 3 ก็ยิ่งทำให้เกิดกระแสสนใจธรรมะในวงกว้าง
นับเป็นยุคที่ท่าน ว.วชิรเมธี เป็นที่รู้จักแพร่หลายมากที่สุด เคยได้รับการจัดอันดับจากนิตยสารหลายเล่มว่าเป็นบุคคลที่เป็น Idol ที่มีบทบาทและมีอิทธิพลที่สุดคนหนึ่งของสังคมไทย โดยเฉพาะต่อคนรุ่นใหม่
เมื่อสังคมไทยเข้าสู่ยุคที่ต้องประสบกับวิกฤตการณ์ทางการเมืองผันแปร เกิดความวิตกกังวลไปทั่ว ท่าน ว.วชิรเมธี ได้เปลี่ยนบทบาทจาก “พระนักเทศน์ไปสู่การเป็นพระนักคิด” โดยหันมามุ่งการทำงานในเชิงวิชาการมากขึ้น เพื่อให้สอดรับกับคนในสังคมที่กำลังถามหาทางออกให้กับประเทศ การเผยแผ่ธรรมะในยุคนี้จึงเป็นทัศนะที่มีต่อเรื่องราวทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง เป็นส่วนใหญ่
มาถึงยุคปัจจุบัน ท่าน ว.วชิรเมธี ได้ย้ายมาจำพรรษาที่ไร่เชิญตะวัน วัดป่าวิมุตตยาลัย จังหวัดเชียงราย ท่าน ว.วชิรเมธี บอกว่า เป็นจุดเปลี่ยนเพื่อต้องการก้าวเข้าสู่ยุคของการเป็น “ผู้นำทางจิตวิญญาณ” โดยหันมามุ่งเน้นการศึกษาและสอนเรื่องของ “ วิปัสสนากรรมฐาน” หลังจากพบว่าการบรรยายธรรมอย่างเดียวไม่พอกับเงื่อนไขของสังคมยุคนี้ ซึ่งต้องการแสวงหาแนวทางของการภาวนา ขัดเกลาจิตใจ
“การเปลี่ยนแปลงทุกอย่างต้องเริ่มต้นที่จิตใจ ทุกวันนี้วัดมีมากพอแล้ว แต่ไม่มีสถานที่ที่ทำให้คนตื่น” ท่านจึงได้ก่อตั้งสถาบันวิมุตตยาลัยขึ้นมา ตั้งอยู่บนเนื้อที่ 100 ไร่ รังสิตคลอง 14 มีคุณยายทัศนีย์ บุรุษพัฒน์ อดีตเจ้าของโรงเรียนปริญญาทิพย์ เป็นผู้บริจาค เพื่อเผยแผ่ธรรมะเชิงรุก และเป็นสถานที่รองรับกระแสคนสนใจธรรมะทั้งในไทย รวมถึงต่างชาติ
“กิเลส แมนเนจเมนต์” คือชื่อหลักสูตรสไตล์ธรรมะอินเทรนด์ ที่ท่าน ว.วชิรเมธี บอก จะอบรมทั้งเรื่อง วิชาการ วิชาชีพ วิชาชีวิต และจิตภาวนา มีทั้งหลักสูตรคนทั่วไป และเน้นกลุ่มที่มีบทบาททางสังคม นักการเมือง สื่อมวลชน ข้าราชการ เพราะเชื่อว่าคนเหล่านี้ช่วยเปลี่ยนแปลงสังคมได้
แม้ว่างานออกเทศน์ บรรยายธรรมจะลดลงไปตามเงื่อนไขระยะทาง เวลา และภารกิจที่วางไว้ งานที่รับนิมนต์ส่วนใหญ่จะเน้นเผยแผ่ธรรมะในต่างประเทศมากขึ้น ตามความสนใจของชาวต่างชาติที่หันมาเรื่องธรรมะกว้างขวางมากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งได้รับรู้จากพ็อกเก็ตบุ้คที่แปลเป็นภาษาต่างๆ อังกฤษ จีน ดัชท์ อิตาลี เว็บไซต์ที่มีทั้งข้อมูล และ youtube
แต่สำหรับคนทั่วไปยังเข้าถึงธรรมะของท่าน ว.วชิรเมธี ได้ทั้งจากพ็อกเกตบุ๊กที่ยังวางแผงต่อเนื่อง หลายหลายรูปแบบ จากหลายสำนักพิมพ์ ซึ่งนอกจากค่ายอมรินทร์เจ้าประจำแล้ว ล่าสุดสำนักพิมพ์ลิปส์ พลับลิชิ่ง นำบทสนทนาธรรมระหว่างท่าน ว.วชิรเมธี ออกวางขาย เป็ด-อภิชาติ นรเศรษฐาภรณ์ เมกอัพอาร์ติสท์ ออกพ็อกเกตบุ๊ก ขยายไปสู่กลุ่มผู้อ่านในแวดวงความงามและแฟชั่น และยังมีรายการวิทยุการเดินทางทางความคิด
การทำให้คนทั่วไปเข้าถึงธรรมะได้สะดวกทุกช่องทาง เป็นอีกหนทางของการเผยแผ่ธรรมะตามแนวทางของท่าน ว.วชิเมธี ในยุคอุปกรณ์ไฮเทคเป็นที่นิยม ธรรมะฉบับเอสเอ็มเอส สั้นๆ ง่าย ถูกนำมาเป็นบริการที่มีชื่อว่า “ธรรมะโมบาย” เพื่อรองรับความนิยมใช้โทรศัพท์มือถือที่มีจำนวนมาก สำหรับท่าน ว.วชิรเมธีแล้ว นี่คือ การรู้จักใช้เทคโนโลยีให้เป็นประโยชน์ ใช้เผยแผ่ธรรมะอย่างไม่มีขีดจำกัด
“หลักธรรมคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ไม่เคยยุค ธรรมะไม่ควรอยู่แต่ในกำแพงวัด เมื่อเราอยู่ในยุคเทคโนโลยี ก็ต้องใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีให้มีประสิทธิภาพ”
ในยุคที่ Social Media มีบทบาท การเผยแผ่ธรรมะออนไลน์ สั้นๆ ง่าย ที่ท่าน ว.วชิรเมธี ประยุกต์มาจากพุทธสุภาษิต กลายเป็น “ธรรมะทูเดย์” ส่งผ่านออนไลน์ให้คนทั่วไปได้เข้าถึงธรรมะได้ทุกวัน
คมคำประจำวันเหล่านี้นอกจากหาฟังได้จากรายการต่างๆในทีวี เช่น ผู้หญิงถึงผู้หญิง ในโลกเฟซบุ๊ก และทวิตเตอร์ ยังสามารถรับข้อความ “ธรรมะ 140 ตัวอักษร” ที่มีทีมงาน ลูกศิษย์ คอยช่วยอัพข้อความ โดยนำมาจากการบรรยายธรรม และที่ท่านเตรียมไว้ จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของคนในโลกออนไลน์อย่างไม่แปลกแยก ทุกวันนี้ยอด Fans Page ท่าน ว.วชิรเมธี พุ่งไปถึง 123,188 คน ส่วนยอด Follower ในทวิตเตอร์ 92,940 คน (วันที่ 1 กันยายน 2553)
ทุกวันนี้ เว็บไซต์ dhammatoday.com ที่ได้ลูกศิษย์จากซอฟท์แวร์ปาร์คช่วยทำขึ้น เว็บไซต์ครบเครื่องความไฮเทคทั้งภาพ เสียง ข้อมูล รวบรวมผลงานพ็อกเกตบุ๊กจากอดีตถึงปัจจุบัน เปิดอ่านและดาวน์โหลดอ่านเป็น e-Book วิดีโอบรรยายธรรมในที่ต่างๆ และยังมีโปรแกรมวัดบนเว็บไว้ สอนปฏิบัติธรรมบนโลกเสมือน โดยใช้เทคโนโลยีเวอร์ช่วล 3 มิติ ให้ภาพดูสมจริงยิ่งขึ้น เป็นช่องทางที่จะทำให้คนทั่วไปเข้าถึงธรรมะของท่าน ว.วชิรเมธี ได้ทุกที่ทุกเวลา
เป็นเส้นทางธรรม ของท่าน ว.วชิรเมธี ที่สามารถประยุกต์เข้ากับสังคมไทยในทุกช่วงของสถานการณ์ โดยนำกลไกการตลาด การเข้าใจ และรู้จักใช้เทคโนโลยีและสื่อต่างๆ มาช่วยเผยแผ่ธรรมะไปยังกลุ่มคนทั่วไปได้อย่างเห็นผล ทำให้ธรรมะเป็นของใกล้ตัว เมื่อคนสนใจธรรมะมากขึ้นก็มีสถานที่ปฏิบัติธรรมไว้รองรับ เพื่อให้ธรรมะอินเทรนด์เข้ากับทุกยุคสมัยของสังคมไทย
ว.วชิรเมธี ธรรมะต้องอินเทรนด์
Positioning Magazine
10 กันยายน 2553
