ปัจจัยของคุณภาพการศึกษา : วรากรณ์ สามโกเศศ

.

.

ตัวอย่างของคุณภาพการศึกษาที่แตกต่างกัน ได้แก่สถิติที่ว่า ต่ำกว่าร้อยละ 1 ของเด็กในแอฟริกาและตะวันออกกลาง มีสัมฤทธิผลทางการศึกษาในระดับเดียวกันหรือสูงกว่าสัมฤทธิผลโดยเฉลี่ยของเด็กสิงคโปร์ ทั้งๆที่สิงคโปร์ใช้จ่ายเงินสำหรับการศึกษาในชั้นประถมศึกษาต่ำกว่า 27 ประเทศในสมาชิก 30 ประเทศ ของกลุ่ม OECD

.

Mckinsey & Company ได้ทำงานวิจัยระหว่างพฤษภาคม 2006 ถึงมีนาคม 2007 เพื่อค้นหาว่า เหตุใดบางระบบการศึกษาในโลกจึงประสบความสำเร็จอย่างอยู่เหนือระบบการศึกษาของประเทศอื่นๆอย่างไม่อาจเทียบกันได้

.

ข้อเขียนในวันนี้ ขอสรุปสิ่งที่งานวิจัยชิ้นนี้ได้ค้นพบ

.

งานวิจัยนี้ใช้ข้อมูลจากผลการสอบของเยาวชนวัย 15 ปี ในภาษาของตนเอง โดยทดสอบความสามารถในการอ่าน ความรู้ด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ฯลฯ ซึ่งเป็นการสอบที่จัดโดย OECD และมีประเทศอื่นๆเข้าร่วมสอบด้วย มีชื่อดังที่รู้จักกันว่า PISA (OECD”s Programme for International Student Assessment)

.

งานวิจัยนี้เก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญกว่าร้อยคน อีกทั้งไปเยี่ยมชมโรงเรียนต่างๆจำนวนมากในทุกทวีป งานศึกษาพบว่า มีอยู่ 3 สิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งต่อการเป็นระบบการศึกษาชั้นยอด ซึ่งได้แก่

.

(ก) หาคนที่เหมาะสมมาเป็นครู

.

(ข) พัฒนาครูเหล่านี้ให้เป็นผู้สอนที่มีประสิทธิภาพ

.

(ค) สร้างระบบการศึกษาที่มั่นใจได้ว่า สามารถให้การสอนที่ดีที่สุดเท่าที่เป็นไปได้แก่เด็กทุกคน

.

.

ในประเด็นแรกคือ หาคนที่เหมาะสมมาเป็นครู นั้น รายงานระบุว่า “คุณภาพของระบบการศึกษาหนึ่งจะไม่มีวันสูงไปกว่าคุณภาพของครูของระบบการศึกษานั้นไปได้” (The quality of an education system cannot exceed the quality of its teachers)

.

ประเทศตัวอย่างที่รายงานนี้ระบุ และผู้เขียนเองเคยไปดูด้วยตาตนเองก็คือ ฟินแลนด์ เด็กในประเทศนี้จะไม่เรียนหนังสือจนกว่าอายุ 7 ขวบ เรียนหนังสือวันละ 4-5 ชั่วโมง ตลอด 2 ปีแรกที่เข้าโรงเรียน แต่พอถึงอายุ 15 ปี เด็กฟินแลนด์สอบ PISA ได้คะแนนเฉลี่ยสูงสุดของโลก ในการสอบวิชาคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ การอ่าน และการคิดแก้ไขปัญหา

.

.

.

ประเทศเหล่านี้ “หมายหัว” คนเรียนเก่งและมีความเหมาะสมในด้านต่างๆ เช่น อุดมการณ์ อุปนิสัยใจคอ อารมณ์ จริยธรรม ฯลฯ รายงานอ้างคำพูดของผู้เชี่ยวชาญคนหนึ่งว่า “คนๆหนึ่งไม่สามารถให้(ความรู้) ในสิ่งที่เขาไม่มี(ความรู้)ได้” (One cannot give what one does not have.)

.

ประเด็นที่สอง “สิ่งที่เกิดขึ้นในห้องเรียน” นั้น สำคัญที่สุดถ้าต้องการสร้างคุณภาพการศึกษา ถึงแม้จะได้คนที่เหมาะสมมาเป็นครูแล้ว ก็ต้องมีการฝึกฝนให้เป็นผู้สอนที่มีประสิทธิภาพด้วย

.

รายงานระบุว่า ไม่ว่าจะมีหลักสูตรที่เป็นเลิศ มีอาคารโรงเรียนหรือโครงสร้างพื้นฐานที่เป็นเลิศ หรือมีนโยบายการศึกษาที่เป็นเลิศเพียงใดก็ตามที หากไม่มีครูที่ทุ่มเทให้การสอน ไม่เป็นครูที่มีความสามารถในการถ่ายทอดได้อย่างมีประสิทธิภาพแล้ว คุณภาพการศึกษาไม่มีวันดีขึ้นได้เลย ตัวอย่างมีให้เห็นมากมายอยู่ทั่วโลก

.

“สิ่งที่เกิดขึ้นในห้องเรียน” เกิดขึ้นได้จากการทำให้ครูได้เป็นครูอย่างแท้จริง ครูได้รับผลตอบแทนเพียงพอ มีสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการทุ่มเทให้นักเรียน ครูมีเวลาเพียงพอต่อการเตรียมตัวสอน สอนอย่างมีคุณภาพ และได้รับรางวัลตอบแทนจากการเป็นครูผู้สอน ไม่ใช่จากการเป็นครูผู้บริหารเพียงอย่างเดียว

.

ประเด็นที่สาม สร้างระบบการศึกษาที่แน่ใจได้ว่า สามารถให้การสอนที่ดีที่สุดแก่เด็กทุกคนอย่างเสมอหน้า “ความทั่วถึงของคุณภาพการศึกษาแก่เด็กทุกคน” เป็นปัจจัยสำคัญยิ่งต่อความสำเร็จของระบบการศึกษา

.

ในสังคมประชาธิปไตย เด็กทุกคนต้องได้รับคุณภาพการศึกษาที่ดีที่สุดเท่าที่เป็นไปได้อย่างเท่าเทียมกัน ในบางประเทศเช่น ฟินแลนด์ กฎหมายห้ามมิให้แบ่งเด็กที่มีสัมฤทธิผลทางการศึกษาต่างกันไว้คนละห้อง ห้องเรียนจะต้องคละกันทั้งเด็กเก่งและไม่เก่ง

.

ทั้งนี้ เนื่องจากเด็กทุกคนต้องมีโอกาสได้รับการศึกษาที่มีคุณภาพดีที่สุดอย่างเท่าเทียมกัน การแบ่งเด็กอาจทำให้เด็กห้องไม่เก่งถูกละเลยทอดทิ้งได้ ระบบการศึกษาที่ทำให้แน่ใจได้ว่าสิ่งนี้จะเกิดขึ้นเท่านั้น จึงจะเอื้อให้เกิดคุณภาพขึ้นได้กล่าว

.

โดยสรุป คุณภาพการศึกษาจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อทั้งสามสิ่งเกิดขึ้นด้วยกัน ทั้งสามสิ่งนี้แขวนอยู่กับการได้คนที่เหมาะสมมาเป็นครู การพัฒนาครู และเด็กทุกคนได้รับการสอนที่ดีที่สุดเท่าที่เป็นไปได้เสมอหน้ากัน

.

รายงาน Mckinsey ยืนยันว่า “คุณภาพของการศึกษาของโรงเรียนใดก็ตามโดยแท้จริงแล้วก็คือ ผลรวมของคุณภาพการสอนที่ครูทั้งหมดของโรงเรียนนั้นมอบให้แก่นักเรียน”

.